Αρμοδιότητες Δήμου

Αρμοδιότητες Δήμου Βριλησσίων για την εφαρμογή του Κανονισμού Καθαριότητας

Οι υποχρεώσεις του Δήμου Βριλησσίων για την Καθαριότητα και τη Διαχείριση Απορριμμάτων προκύπτουν από το άρθρο 228 του Ν. 4555/2018 (133Α’), τις διατάξεις του Ν. 4819/2021 (129Α’), το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων και το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων, και είναι συνοπτικά οι ακόλουθες: 

Πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων

• Εφαρμογή προγραμμάτων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης σχετικά με την πρόληψη σε τοπικό επίπεδο, περιλαμβανομένης της εκπαίδευσης στα σχολικά και εκπαιδευτικά ιδρύματα, με έμφαση στην πρόληψη για τα ρεύματα προτεραιότητας του Εθνικού Προγράμματος Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων, δηλαδή τρόφιμα, χαρτί, συσκευασίες, πλαστικά μιας χρήσης, ογκώδη, κλωστοϋφαντουργικά.
• Δράσεις για τη μείωση της σπατάλης τροφίμων και έντυπου χαρτιού
• Ψηφιοποίηση υπηρεσιών, με παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών μέσω της πλατφόρμας gov.gr ή άλλης πλατφόρμας (πχ έκδοση ηλεκτρονικών πιστοποιητικών, βεβαιώσεων, εγκρίσεων).
• Για τον σκοπό της μείωσης της κατανάλωσης των πλαστικών προϊόντων μιας χρήσης ο Δήμος, ο οποίος διαθέτει δίκτυο πόσιμου νερού, πρέπει να μεριμνήσει για κοινόχρηστες βρύσες με σκοπό την δωρεάν διάθεσή του πόσιμου νερού σε δημοτικές αθλητικές εγκαταστάσεις και σε δημοτικές παιδικές χαρές.
• Εφαρμογή του συστήματος «Πληρώνω Όσο Πετάω» όπως περιγράφεται ειδικότερα παρακάτω.
• Διάδοση καλών πρακτικών και προγράμματα ενημέρωσης σε συνεργασία με τα ΣΕΔ και τον ΕΟΑΝ.

Δημιουργία κέντρων δημιουργικής επαναχρησιμοποίησης υλικών (ΚΔΕΥ) 

Ο Δήμος υλοποιεί ένα τουλάχιστον Κέντρο Δημιουργικής Επαναχρησιμοποίησης Υλικών (ΚΔΕΥ) (άρθρο 18 του Ν. 4819/2021). Πρόκειται για έναν οργανωμένο χώρο, στον οποίο οι πολίτες μπορούν να αποθέτουν μεταχειρισμένα αντικείμενα κάθε είδους, όπως είδη ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, παιχνίδια, έπιπλα, ποδήλατα, βιβλία και κλωστοϋφαντουργικά είδη. Τα προϊόντα αυτά ταξινομούνται και επιδιορθώνονται προκειμένου να επαναχρησιμοποιηθούν.

Δημιουργία Πράσινων Σημείων (ΠΣ)

Με σκοπό την προώθηση της επαναχρησιμοποίησης, της προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση και της ανακύκλωσης με διαλογή στην πηγή, ο Δήμος μόνος του ή μαζί  με άλλους δήμους ή ο οικείος Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων, μετά από σύμφωνη γνώμη του Δήμου οργανώνουν Πράσινα Σημεία (άρθρο 29 του Ν. 4819/2021). Επιπλέον ο Δήμος οργανώνει γωνιές ανακύκλωσης ή εντάσσει στον εξοπλισμό του κινητά πράσινα σημεία.

Μείωση επιπτώσεων από ορισμένα πλαστικά προϊόντα

Αναφορικά με τις προμήθειες πλαστικών μιας χρήσης, ο Δήμος, μεταξύ άλλων, απαγορεύεται να προμηθεύεται με οποιονδήποτε τρόπο πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης όπως πλαστικά μαχαιροπήρουνα, πλαστικά πιάτα, περιέκτες τροφίμων, ποτών και κυπελάκια για ποτά από φελιζόλ, ενώ υποχρεούται να περιλαμβάνει στα έγγραφα των συμβάσεων, που έχουν ως αντικείμενο τη μίσθωση ή εκμετάλλευση ή παροχή υπηρεσιών λειτουργίας κυλικείων, όρο περί απαγόρευσης της προμήθειας, της χρήσης και της διάθεσης από τον ανάδοχο της σύμβασης πλαστικών προϊόντων μιας χρήσης, όπως ειδικότερα ορίζεται στις διατάξεις του άρθρου 5 του Ν. 4736/2020. Ο Δήμος δεν θα προμηθεύεται με οποιονδήποτε τρόπο πλαστικές σακούλες που δεν περιέχουν τουλάχιστον τριάντα τοις εκατό (30%) ανακυκλωμένο πλαστικό, με εξαίρεση τις πολύ λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς και τις βιοαποδομήσιμες ή βιοαποικοδομήσιμες/λιπασματοποιήσιμες πλαστικές σακούλες μεταφοράς (άρθρο 85 του Ν. 4819/2021).

Εφαρμογή του συστήματος «Πληρώνω Όσο Πετάω» 

Το σύστημα «Πληρώνω Όσο Πετάω» αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο για την προώθηση της ιεράρχησης των αποβλήτων. Πλέον ο υπολογισμός των τελών για τους παραγωγούς αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένων και των νοικοκυριών, θα γίνεται με βάση την πραγματική ποσότητα των παραγόμενων από αυτούς αποβλήτων. Ειδικότερα, το σύστημα «Πληρώνω Όσο Πετάω» θα εφαρμοστεί συνολικά στο Δήμο, σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στην κείμενη νομοθεσία (άρθρο 37 του Ν. 4819/2021) και για το σκοπό αυτό, ο Δήμος θα διαθέτει κατάλληλο σύστημα μέτρησης.

Εφαρμογή χωριστής συλλογής – Προώθηση προγραμμάτων 

Ο Δήμος μεριμνά για την εφαρμογή της χωριστής συλλογής τουλάχιστον για χαρτί, μέταλλο, πλαστικό και γυαλί σύμφωνα με τις προβλέψεις του Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων και του εγκεκριμένου Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (άρθρο 25 του Ν. 4819/2021).

Χωριστή συλλογή σε σχολικές μονάδες 

Ο Δήμος οργανώνει χωριστή συλλογή σε έντυπο χαρτί, απόβλητα τροφίμων και φορητές ηλεκτρικές στήλες στις σχολικές μονάδες και σε άλλους χώρους ή εγκαταστάσεις για τις οποίες φέρει την ευθύνη λειτουργίας (άρθρο 27 του Ν. 4819/2021). Αρμόδιοι για την προμήθεια και τοποθέτηση των κάδων και περιεκτών στις δημόσιες σχολικές μονάδες είναι τα οικεία ΣΣΕΔ, με εξαίρεση τα απόβλητα τροφίμων, για τα οποία είναι αρμόδιος ο Δήμος. Το χωριστά συλλεγέν χαρτί παραδίδεται σε αδειοδοτημένους συλλέκτες.

Χωριστή συλλογή αποβλήτων συσκευασίας σε δημοτικές εγκαταστάσεις συνάθροισης κοινού 

Ο Δήμος οργανώνει τη χωριστή συλλογή των αποβλήτων συσκευασίας σε διακριτά ρεύματα σε δημοτικές αθλητικές εγκαταστάσεις, παιδικές χαρές, βρεφονηπιακούς σταθμούς και άλλες δημοτικές εγκαταστάσεις συνάθροισης κοινού (άρθρο 86 του Ν. 4819/2021). Ο Δήμος υποχρεούται να εξασφαλίσει διαθέσιμο δίκτυο χωριστής συλλογής των επιμέρους ρευμάτων αποβλήτων συσκευασίας, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις για την εναλλακτική διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων συσκευασιών. Το κόστος της εναλλακτικής διαχείρισής τους, βαρύνει τα οικεία Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ). Οι παραπάνω απαιτήσεις χωριστής συλλογής των αποβλήτων συσκευασιών θα εφαρμοστούν με βάση τα οριζόμενα στην κείμενη νομοθεσία (Βλ. αρ. 18.2, 18.3 του Κανονισμού Καθαριότητας).

Χωριστή συλλογή αποβλήτων τροφίμων

Ο Δήμος οργανώνει και λειτουργεί χωριστή συλλογή και μεταφορά αποβλήτων τροφίμων, προκειμένου αυτά να υποβάλλονται σε ανακύκλωση, συμπεριλαμβανομένης της κομποστοποίησης και της χώνευσης (άρθρο 50 του Ν. 4819/2021). Ο Δήμος επιπλέον δύναται να προμηθεύει τους πολίτες με ειδικές βιοδιασπώμενες σακούλες, και γενικότερα να καθορίζει τα μέσα τοποθέτησης των υπολειμμάτων τροφών προκειμένου να αποτεθούν τελικά στους κάδους για τους οποίους προορίζονται (καφέ κάδοι). Στους καφέ κάδους συλλέγονται τα υπολείμματα τροφίμων από οικίες και από καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος (επιχειρήσεις μαζικής εστίασης, οπωροπωλεία, σουπερ μάρκετ κτλ).

Χωριστή συλλογή αποβλήτων κηπουρικής (πράσινα απόβλητα)

Ο Δήμος οργανώνει και λειτουργεί χωριστή συλλογή και μεταφορά των πράσινων αποβλήτων δηλαδή των αποβλήτων που παράγονται από εργασίες συντήρησης δημόσιων και ιδιωτικών κήπων, πάρκων κτλ. (άρθρο 50 του Ν. 4819/2021).

Καθιέρωση χωριστής συλλογής επικίνδυνων αποβλήτων από νοικοκυριά  

Σύμφωνα με το άρθρο 46 του Ν. 4819/2021, από την 1η 1.2024 καθιερώνεται με μέριμνα του Δήμου:

• χωριστή συλλογή για τα επικίνδυνα απόβλητα που παράγονται από τα νοικοκυριά, όπως επικίνδυνα απόβλητα από χρώματα οργανικού διαλύτη, βερνίκια, διαλύτες. Η χωριστή συλλογή των αποβλήτων γίνεται σε κατάλληλο αδειοδοτημένο χώρο και εφόσον ο Δήμος δεν διαθέτει, σε κατάλληλα αδειοδοτημένο χώρο που υποδεικνύει οικείος ΦοΔΣΑ (ΕΔΣΝΑ). 
• συλλογή και μεταφορά των απόβλητων από χρώματα και βερνίκια που συλλέγονται υποχρεωτικά στα χρωματοπωλεία. Οι φορείς λειτουργίας των χρωματοπωλείων (κάτοχοι της αντίστοιχης άδειας λειτουργίας) υποχρεούνται να οργανώσουν τη συλλογή των αποβλήτων από χρώματα και βερνίκια σε κατάλληλους περιέκτες, εντός των χώρων λειτουργίας τους. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης επισύρεται πρόστιμο.

Χωριστή συλλογή κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων  

Ο Δήμος εφαρμόζει χωριστή συλλογή των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων σε συνεργασία με ΣΕΔ, το οποίο αναλαμβάνει την εναλλακτική διαχείριση του ρεύματος αυτού (άρθρα 10 και 25 του Ν. 4819/2021).

Χωριστή συλλογή ΑΗΗΕ οικιακής προέλευσης 

Εφαρμόζεται χωριστή συλλογή των Αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού οικιακής προέλευσης. Ειδικότερα, ο Δήμος από κοινού με τα ατομικά ή συλλογικά ΣΕΔ των ΑΗΗΕ, καθορίζει δημοτικά σημεία συλλογής των αποβλήτων αυτών λαμβάνοντας υπόψη κυρίως την πληθυσμιακή πυκνότητα και εξασφαλίζει τη διαθεσιμότητα και προσβασιμότητα των σημείων συλλογής, ώστε οι τελικοί χρήστες και οι διανομείς να μπορούν να επιστρέφουν τα απόβλητα αυτά δωρεάν και οργανώνει τη συλλογή και μεταφορά των ογκωδών και βαρέων ΑΗΗΕ από το χώρο του τελικού χρήστη.

Χωριστή συλλογή φορητών ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών

Εφαρμόζεται χωριστή συλλογή φορητών ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών.

Χωριστή συλλογή ογκωδών αποβλήτων

Η συλλογή, μεταφορά και διαχείριση των «ογκωδών» αστικών αποβλήτων (παλαιά έπιπλα, άχρηστες οικιακές συσκευές, στρώματα κτλ) πραγματοποιείται μετά από επικοινωνία του ενδιαφερομένου με την Διεύθυνση Περιβάλλοντος & Πολιτικής Προστασίας του Δήμου.  Ο τρόπος απόθεσης και αποκομιδής περιγράφεται στη σελίδα: Ογκώδη απόβλητα. 

Επιτόπια κομποστοποίηση          

Ο Δήμος δύναται να υλοποιεί προγράμματα επιτόπιας κομποστοποίησης (οικιακή, σχολική, συνοικιακή), με την παροχή ειδικών κάδων στους συμμετέχοντες στα προγράμματα αυτά.

Διαχείριση υπολείμματος  ΚΔΑΥ 

Η διαχείριση της ποσότητας των προσμίξεων, δηλαδή του υπολείμματος από τα ΚΔΑΥ, εμπίπτει στην αρμοδιότητα του Δήμου και λαμβάνει χώρα στις εγκαταστάσεις αρμοδιότητας των ΦΟΔΣΑ. ή σε λοιπές εγκαταστάσεις επιλογής του Δήμου, το κόστος δε της διαχείρισης βαρύνει το Δήμο. (Ν. 4819/2021, Ν.5037/2023).

Συλλογή και μεταφορά των υπολοίπων σύμμεικτων αστικών αποβλήτων 

Ο Δήμος έχει την υποχρέωση συλλογής και μεταφοράς σε κατάλληλες υποδομές των σύμμεικτων αστικών αποβλήτων, που απομένουν ύστερα από Διαλογή στην Πηγή όλων των ανακυκλώσιμων αποβλήτων, τηρώντας την ιεράρχηση των αποβλήτων και με την επιφύλαξη των προβλέψεων του οικείου ΠΕΣΔΑ.

Προσωρινή αποθήκευση – Συλλογή – Αποκομιδή – μεταφορά - Διάθεση αποβλήτων 

Ο Δήμος είναι υπεύθυνος για την οργάνωση και επίβλεψη της προσωρινής  αποθήκευσης, συλλογής, αποκομιδής, μεταφοράς και διάθεσης των ρευμάτων των αστικών αποβλήτων.Η συλλογή και μεταφορά των ρευμάτων αποβλήτων, πραγματοποιείται με ειδικά μέσα του Δήμου, σε κατάλληλα αδειοδοτημένους χώρους επεξεργασίας (άρθρο 228 του Ν. 4555/2018). Τα απόβλητα μεταφέρονται, με ειδικά  μέσα του Δήμου ή με συνεργαζόμενες εταιρείες που πληρούν τις προϋποθέσεις της νομοθεσίας, σε Σταθμούς Μεταφόρτωσης, Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών, Μονάδες Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων, Χώρους Υγειονομικής Ταφής, εγκαταστάσεις ανακύκλωσης ή όπου αλλού ορίσει η Δημοτική Αρχή.Η συχνότητα συλλογής θα προσαρμόζεται στις τοπικές συνθήκες εφαρμογής του έργου (καιρικές συνθήκες, ποσότητα αποβλήτων, συμπεριφορά των χρηστών κ.λπ.). Όσον αφορά στις καιρικές συνθήκες, για παράδειγμα κατά τη χειμερινή περίοδο, η συχνότητα συλλογής μπορεί να είναι μειωμένη, ενώ, κατά τη θερινή περίοδο, η συχνότητα  συλλογής αλλά και καθαρισμού των κάδων πρέπει να αυξάνεται όσο το δυνατόν περισσότερο για την αποφυγή δημιουργίας συνθηκών δυσφορίας  και  κινδύνων υγιεινής. Η αρμόδια Διεύθυνση Περιβάλλοντος & Πολιτικής Προστασίας καταρτίζει πρόγραμμα αποκομιδής, το οποίο οφείλει να επικοινωνήσει στα όρια του Δήμου Βριλησσίων και να ενημερώνει συνεχώς δημότες, κατοίκους, επισκέπτες και επιχειρήσεις της πόλης. Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που παράγει απόβλητα στα διοικητικά όρια του Δήμου οφείλει επίσης να γνωρίζει το πρόγραμμα αποκομιδής και να συμμορφώνεται με τις οδηγίες αυτού.Στην περίπτωση συλλογής και μεταφοράς ρευμάτων αποβλήτων για τα οποία λειτουργούν Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ), ισχύουν ειδικότεροι όροι και προϋποθέσεις σύμφωνα με το οικείο Πρόγραμμα Διευρυμένης Ευθύνης του Παραγωγού και τους όρους έγκρισης του ΣΕΔ.

Διαχείριση εγκαταλελειμμένων Οχημάτων Τέλους Κύκλου Ζωής (ΟΤΚΖ)

Ο Δήμος μεριμνά για τη συλλογή των ΟΤΚΖ τηρώντας την προβλεπόμενη από το νόμο διαδικασία, η οποία ξεκινά με τον εντοπισμό και τη σήμανση και εφόσον ο ιδιοκτήτης εγκαταλελειμμένου οχήματος δεν εντοπιστεί εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών, τότε το προβλεπόμενο Πιστοποιητικό Καταστροφής του παραδίδεται στο Δήμο. Η επεξεργασία – απορρύπανση των ΟΤΚΖ γίνεται στο πλαίσιο λειτουργίας Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ) σε κατάλληλα αδειοδοτημένες μονάδες (διαλυτήρια αυτοκινήτων).

Διαχείριση εγκαταλελειμμένων μηχανοκίνητων δίκυκλων

Ο Δήμος απομακρύνει τα εγκαταλελειμμένα μηχανοκίνητα δίκυκλα και τα παραδίδει σε εγκαταστάσεις που έχουν την κατάλληλη αδειοδότηση με σκοπό την απορρύπανση και περαιτέρω την ανακύκλωση των υλικών. Τέτοιου είδους εγκαταστάσεις είναι τα διαλυτήρια Οχημάτων Τέλους Κύκλου Ζωής (άρθρο 75 του Ν. 3463/2006, όπως  τροποποιήθηκε και ισχύει).

Λοιπά εγκαταλειμμένα οχήματα

Για τα εγκαταλειμμένα μέσα μεταφοράς και τα μηχανήματα που δεν έχουν πινακίδες κυκλοφορίας ακολουθείται η διαδικασία της Κ.Υ.Α. 1002901/67/2002 (57 Β’) περί στερεών αποβλήτων. Απαγορεύεται η εγκατάλειψη οχήματος, δικύκλου και λοιπών οχημάτων, όπως γίνεται ειδική αναφορά στο άρθρο 27 Κεφ Ζ.

Παρεχόμενος εξοπλισμός από τον Δήμο 

Σύμφωνα με το άρθρο 26 του Ν. 4819/2021 (129 Α’), ο Δήμος υποχρεούται να παρέχει τον απαιτούμενο εξοπλισμό για τη χωριστή συλλογή των ρευμάτων αποβλήτων με σκοπό την προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση είτε ο ίδιος είτε, εφόσον το ρεύμα αποβλήτων εντάσσεται στην εναλλακτική διαχείριση, με ευθύνη του οικείου ΣΕΔ, το οποίο καλύπτει και το σχετικό κόστος. Επιπλέον ο Δήμος παρέχει τον απαιτούμενο εξοπλισμό για τα υπολειπόμενα αστικά απόβλητα.Η χρωματική κωδικοποίηση των χρησιμοποιούμενων κάδων ή άλλων μέσων συλλογής θα είναι σύμφωνη με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 26 του Ν. 4819/2021. Επίσης μπορούν να χρησιμοποιούνται και άλλοι τρόποι συλλογής (πχ σύστημα πόρτα-πόρτα με διαφορετικές σακούλες κ.α.) για τη χωριστή συλλογή των διαφόρων ρευμάτων αποβλήτων. Περί χωριστής συλλογής και επισήμανσης των αποβλήτων με τη χρήση χρωμάτων στους περιέκτες των διαφόρων ρευμάτων αποβλήτων γίνεται  ειδική  αναφορά στο κεφάλαιο Δ του παρόντος Κανονισμού.

Χωροθέτηση μέσων προσωρινής αποθήκευσης 

Τα σημεία τοποθέτησης των κάδων, όπως και ο τρόπος και η συχνότητα συλλογής και μεταφοράς των διακριτών ρευμάτων αποβλήτων καθορίζονται με ευθύνη της Υπηρεσίας Καθαριότητας του Δήμου, με γνώμονα την προστασία της δημόσιας υγείας, την ασφάλεια πολιτών, οχημάτων και εργαζομένων, καθώς και την αισθητική και περιβαλλοντική αναβάθμιση της πόλης. Η τοποθέτηση των κάδων γίνεται σε συγκεκριμένες θέσεις ή σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους (πχ εσοχές) που επιτρέπουν αφενός την ευχερή χρήση τους και την άνετη πρόσβαση των απορριμματοφόρων, αφετέρου την ασφαλή κυκλοφορία των πεζών και των οχημάτων. Τα κριτήρια χωροθέτησης συνοψίζονται στο Παράρτημα 4 του παρόντος Κανονισμού.Η πυκνότητα των κάδων καθορίζεται με βάση την ποσότητα των αποβλήτων. Καθορίζονται επίσης τα σημεία στα οποία δεν επιτρέπεται η τοποθέτηση κάδων, όπως διασταυρώσεις οδών, στάσεις λεωφορείων, ειδικές θέσεις στάθμευσης, φρεάτια ομβρίων κλπ. Αναλυτικότερα, στον παρόντα Κανονισμό προβλέπονται συγκεκριμένα σημεία αποφυγής τοποθέτησης των μέσων προσωρινής αποθήκευσης απορριμμάτων τα οποία περιγράφονται αναλυτικά στο Παράρτημα 6.Ο Δήμος οφείλει να διατηρεί τα μέσα προσωρινής αποθήκευσης που του ανήκουν σε καλή κατάσταση και να προβαίνει σε συχνό πλύσιμο, απολύμανση και συντήρησή τους. Η εφαρμογή περιοδικών ή έκτακτων προγραμμάτων πλύσης απολύμανσης κάδων, αποτρέπει την μετατροπή των μέσων συλλογής αποβλήτων σε εστίες μόλυνσης. Η πλύση των κάδων γίνεται σε τακτική βάση, με ειδικά οχήματα πλυντήρια κάδων με την χρήση απορρυπαντικών / απολυμαντικών υγρών. Ο Δήμος μεριμνά για την ορθή διάθεση των υγρών από την πλύση των κάδων. Η συχνότητα πλύσης των κάδων καθορίζεται από το πρόγραμμα της αρμόδιας Υπηρεσίας του Δήμου. Η πλύση των ιδιωτικών κάδων, δηλαδή των κάδων που εκ του νόμου ανήκουν στους υπεύθυνους παραγωγής αποβλήτων και  τοποθετούνται σε ιδιωτικούς χώρους), γίνεται με ευθύνη των κατόχων τους.

Καταχώρηση στοιχείων 

Αποτελεί πρωταρχική προτεραιότητα η εφαρμογή από τον Δήμο ενός αποτελεσματικού συστήματος παρακολούθησης για την ορθή καταγραφή των συλλεγόμενων ποσοτήτων και των πηγών παραγωγής αποβλήτων (άρθρο 53 του ν. 4819/2021). Ο Δήμος εισάγει στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων (ΗΜΑ) του ΥΠΕΝ, στοιχεία αναφορικά με τη διαχείριση των αστικών αποβλήτων. Επιπλέον, ο Δήμος εισάγει σε τυποποιημένη ηλεκτρονική φόρμα, της οποίας διασφαλίζεται η διαλειτουργικότητα με το ΗΜΑ, το Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΤΣΔΑ) (άρ. 53 του Ν. 4819/2021).

Οδοκαθαρισμός – Καθαριότητα κοινόχρηστων χώρων

Ο Δήμος έχει την αρμοδιότητα του οδοκαθαρισμού και της καθαριότητας των κοινόχρηστων χώρων, των εργασιών δηλαδή περισυλλογής και απομάκρυνσης μικροαπορριμμάτων από τα μέσα προσωρινής εναπόθεσης ή των μικροαπορριμμάτων που βρίσκονται σε οδούς, πλατείες, άλση και κοινόχρηστους χώρους. Η συχνότητα και οι μέθοδοι καθαρισμού ορίζονται από τον Δήμο, ανάλογα με τις ανάγκες, τις δυνατότητες και τα διαθέσιμα μέσα (Βλ Κεφ. Ζ’ του Κανονισμού Καθαριότητας). Για να διατηρούνται οι εξωτερικοί χώροι καθαροί, ο Δήμος τοποθετεί σε κατάλληλες αποστάσεις ειδικούς κάδους υποδοχής μικροαπορριμμάτων, τα οποία οφείλει να διατηρεί καθαρά, με την αποκομιδή του περιεχομένου τους σε τακτά χρονικά διαστήματα. 

Καθαριότητα ιδιωτικών οικοπέδων και λοιπών ακάλυπτων χώρων

Λαμβάνεται μέριμνα από τον Δήμο, σύμφωνα με τις ισχύουσες πυροσβεστικές διατάξεις, για την τήρηση των υποχρεώσεων καθαρισμού, από τους ιδιοκτήτες, νομείς, και επικαρπωτές, των οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων που βρίσκονται εντός πόλεων, κωμοπόλεων και οικισμών και σε απόσταση μέχρι 100 μέτρων από τα όριά τους, καθώς και η υποχρέωση αυτεπάγγελτου καθαρισμού από τις υπηρεσίες του, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των υπόχρεων (Βλ άρ. 37 και 38 Κεφ. Η’ του Κανονισμού Καθαριότητας).

Καθαρισμός, συντήρηση και λειτουργία  φρεατίων υδροσυλλογής 

Στην αρμοδιότητα του Δήμου ανήκει ο καθαρισμός, η συντήρηση και λειτουργία των φρεατίων υδροσυλλογής του δικτύου όμβριων υδάτων και των συνδετήριων αγωγών με τους αποδέκτες, συμπεριλαμβανομένης της συντήρησης των καλυμμάτων των φρεατίων επίσκεψης των δικτύων όμβριων.Η ανωτέρω αρμοδιότητα δεν αφορά τις οδούς των Δήμων οι οποίες έχουν περιληφθεί στην απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος υπ'αρ. Δ17α/06/52/ΦΝ 443 2007 (398 Β’) καθώς και για όσες οδούς η αρμοδιότητα συντήρησης τους ανήκει στην αρμοδιότητα των κατά τόπους Περιφερειών όπως αυτές ορίζονται στις σχετικές αποφάσεις που έχουν εκδοθεί κατ' εξουσιοδότηση της παρ. 3 του άρθρου 7 του Ν. 3481/2006.

Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση πολιτών και επιχειρήσεων

1. Η ενημέρωση των πολιτών για την εφαρμογή προγραμμάτων πρόληψης και διαλογής στην πηγή, αποτελεί υποχρέωση του Δήμου (άρθρο 228 του ν. 4555/2018). Ειδικότερα και αναφορικά με προγράμματα πρόληψης οφείλει να ενημερώνει για υλοποιούμενες δράσεις, όπως δωρεά τροφίμων, φαρμάκων, ρούχων ή άλλων αγαθών, για τη λειτουργία ΚΔΕΥ και τα είδη χρησιμοποιημένων αντικειμένων που παραλαμβάνει, τη λειτουργία Πράσινου Σημείου στο οποίο πραγματοποιούνται και δράσεις επαναχρησιμοποίησης, τη μείωση των πλαστικών μιας χρήσης.
2. Αναφορικά με τη διαλογή στην πηγή οφείλει να ενημερώνει για τη διαδικασία διαλογής (υλικά προς ανακύκλωση, τρόπος διαλογής, συχνότητα κτλ.) και τα διαθέσιμα μέσα αποθήκευσης που διατίθενται για τη χωριστή συλλογή των επιμέρους ρευμάτων ανακυκλώσιμων υλικών, τουλάχιστον μία φορά το χρόνο ή οποτεδήποτε επέρχονται αλλαγές, με κάθε πρόσφορο μέσο (δελτία τύπου, ιστοσελίδα του Δήμου, ενημερωτικά φυλλάδια κτλ).
3. Επιπλέον, παρέχει ενημέρωση στους πολίτες και τις επιχειρήσεις για τα προγράμματα και τα δρομολόγια των οχημάτων αποκομιδής αποβλήτων, τις τυχόν αλλαγές, τα προγράμματα και δρομολόγια των λοιπών μέσων, τις ώρες και ημέρες πλυσίματος των οδών και κοινοχρήστων χωρών καθώς και τις ώρες και ημέρες που απαγορεύεται το παρκάρισμα αυτοκινήτων για σάρωμα των οδών. Ο Δήμος υποχρεούται να τηρεί το πρόγραμμα, με εξαίρεση τις περιπτώσεις ανωτέρας βίας ή έκτακτων αναγκών.
4. Ο Δήμος μεριμνά για την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των πολιτών και την ενημέρωσή τους αναφορικά με την πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων, την ορθή διαχείριση των αποβλήτων και των επιπτώσεων στο περιβάλλον, έτσι ώστε να εξαλειφθούν τα φαινόμενα ανεξέλεγκτης απόρριψης απορριμμάτων σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους (ρέματα, δασικές εκτάσεις, πλησίον οδών, ακάλυπτοι χώροι κτλ).
5. Για την προώθηση των προγραμμάτων ανακύκλωσης ο Δήμος προβαίνει σε δράσεις ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης των πολιτών, με κάθε πρόσφορο μέσο, ενθαρρύνει και δύναται να συμμετέχει σε πρωτοβουλίες σύνδεσης της ανακύκλωσης με δραστηριότητες ιδίως αθλητικές, πολιτιστικές και εκπαιδευτικές. Επιπλέον προωθεί διαδικασίες και συστήματα επιβράβευσης των πολιτών με κάθε διαθέσιμο μέσο στον τομέα της πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης, ανακύκλωσης.

Καταβολή τέλους ταφής 

Σύμφωνα με το άρθρο 38, του Ν. 4819/2021 (129 Α’), ο Δήμος επιβαρύνεται με το κόστος που του αναλογεί, σύμφωνα με τον κανονισμό τιμολόγησης του οικείου ΦΟΔΣΑ, και αντιστοιχεί στο τέλος ταφής που προβλέπεται στο άρθρο 38 του Ν. 4819/2021. Ειδικότερα από την 1η Ιανουάριου 2022 επιβάλλεται τέλος ταφής για τις ποσότητες των ανεπεξέργαστων αστικών αποβλήτων καθώς και τις ποσότητες υπολειμμάτων που προκύπτουν από τα Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (Κ.Δ.Α.Υ.), τις Μονάδες Επεξεργασίας Βιολογικών Αποβλήτων (Μ.Ε.Β.Α.), τις Μονάδες Μηχανικής Βιολογικής Επεξεργασίας (Μ.Ε.Α.) και τις μονάδες αποτέφρωσης αστικών αποβλήτων που διατίθενται σε Χώρους Υγειονομικής Ταφής (Χ.Υ.Τ.), η οποία κλιμακώνεται από την τιμή των 20 ευρώ ανά τόνο αποβλήτων για το έτος 2022, σε 25 ευρώ το 2023,σε 30 ευρώ το 2024, σε 35 ευρώ το 2025, σε 45 ευρώ το 2026 και σε 55 ευρώ το 2027 ανά τόνο αποβλήτων, οπότε και παραμένει σταθερή.

Έκτακτα μέτρα ασφαλείας

Ο Δήμος λαμβάνει έκτακτα μέτρα για την καθαριότητα, όταν αυτό απαιτείται λόγω καιρικών συνθηκών, τοπικών ιδιαιτεροτήτων ή εκτάκτων γεγονότων (πχ πανδημία) (άρθρο 83 του Ν. 4685/2020, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει). Η λήψη όλων των μέτρων ασφαλείας για την υγιεινή και την ασφάλεια των εργαζομένων στην Διεύθυνση Περιβάλλοντος & Πολιτικής Προστασίας και η λήψη των μέτρων ασφαλείας των χώρων συλλογής απορριμμάτων για την αποφυγή ανάφλεξης και πρόκλησης πυρκαγιών, αποτελεί καθήκον του Δήμου. Σε περιπτώσεις ανωτέρας βίας, λήψης εκτάκτων μέτρων, για λόγους δημόσιας τάξης ή διακοπής λειτουργίας των χώρων διάθεσης απορριμμάτων (ΧΥΤΑ, ΧΥΤΥ κτλ), ο Δήμος, μετά από ενημέρωση των δημοτών, μπορεί τοπικά ή συνολικά να τροποποιεί ή και να διακόπτει τα προγράμματα αποκομιδής, μέχρις ότου αρθούν τα έκτακτα μέτρα ή επαναλειτουργήσουν οι χώροι διάθεσης. Στις περιπτώσεις αυτές, ο Δήμος, λαμβάνει κάθε πρόσφορο μέτρο για τον περιορισμό της επιβάρυνσης της υγείας των πολιτών.

Γνωστοποίηση του παρόντος Κανονισμού

Η γνωστοποίηση του παρόντος Κανονισμού θα γίνει όπως προβλέπει το άρθρο 79 του Ν. 3463/2006 (114 Α’).Με βάση τον παρόντα Κανονισμό, ο Δήμος έχει τις ανωτέρω υποχρεώσεις, αλλά και όσες ρητώς προβλέπονται στα επόμενα κεφάλαια του παρόντος. Επιπλέον ο Δήμος φροντίζει :

• Να ιδρύει ή να συμμετέχει και να χρησιμοποιεί δίκτυα σταθμών  μεταφόρτωσης
• Να συμμετέχει σε πρωτοβουλίες εναλλακτικής διαχείρισης στερεών  αποβλήτων
• Να προμηθεύεται και να χρησιμοποιεί σύγχρονο εξοπλισμό
• Να χρησιμοποιεί τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές, λαμβάνοντας υπόψη την τεχνολογική εφαρμοσιμότητα και την οικονομική βιωσιμότητα
• Να αναπτύσσει ολοκληρωμένη επικοινωνιακά τεκμηριωμένη πληροφόρηση και ευαισθητοποίηση των πολιτών, ως αναγκαία προϋπόθεση για την  αποτελεσματική εφαρμογή του Κανονισμού
• Να συμβάλει στην περιβαλλοντική αγωγή και την ενίσχυση περιβαλλοντικής συνείδησης των παιδιών και των νέων
• Να ενισχύει και να συνεργάζεται με εθελοντικές ομάδες και μη κερδοσκοπικούς φορείς προστασίας του περιβάλλοντος
• Να πιστοποιεί τη λειτουργία των υπηρεσιών Καθαριότητας μέσω συγκεκριμένων δεικτών αποτελεσματικότητας βάσει των εκάστοτε ισχυουσών ή απαιτούμενων σχετικών προτύπων

‍Ενέργειες που ΔΕΝ αποτελούν υποχρέωση ή αρμοδιότητα του Δήμου

‍Ο Δήμος μπορεί να μη δέχεται δημοτικά (αστικά) απόβλητα, εκτός από τα οικιακά, αν λόγω της σύνθεσης, της ποιότητας ή της ποσότητάς τους – δεν είναι δυνατή  η  αποκομιδή, η συλλογή και η διάθεσή τους με βάση τις υπάρχουσες κάθε φορά δυνατότητες των υπηρεσιών καθαριότητας (Ν. 4042/2012, Κ.Υ.Α.13588/725/2006, άρθρο 228 του Ν. 4555/2018, Κ.Υ.Α. 39624/2209/Ε103/2009, Ν. 3463/2006 όπως τροποποιήθηκαν και ισχύουν). Συγκεκριμένα, ο δήμος δεν υποχρεούται (με την επιφύλαξη των άρθρων 37 και 38) για τα εξής:

• Συλλογή και μεταφορά αποβλήτων που χαρακτηρίζονται ως «επικίνδυνα» (με εξαίρεση τα επικίνδυνα απόβλητα των νοικοκυριών), ή διέπονται από ειδικές διατάξεις όπως: α) ραδιενεργά απόβλητα, β) εκρηκτικές, εύφλεκτες και διαβρωτικές ουσίες, γ) καταλύτες αυτοκινήτων, δ) επικίνδυνα απόβλητα από υγειονομικές μονάδες, όπως κλινικές, νοσοκομεία, εξεταστικά κέντρα, ιατρεία κτλ., με την επιφύλαξη της τελευταίας περιόδου του άρθρου 16 του κανονισμού για τα επικίνδυνα απόβλητα από υγειονομικές μονάδες.
• Συλλογή και μεταφορά μη επικίνδυνων ειδικών αποβλήτων, προερχόμενων από την παραγωγική διαδικασία και λειτουργία συνεργείων, βιοτεχνιών, βιομηχανιών (πχ άρση και μεταφορά ογκωδών και βαρέων οχημάτων ή μηχανημάτων εργοστασίων & βιοτεχνιών, που εγκαταλείπονται σε ιδιωτικούς ή κοινόχρηστους χώρους, κτλ)
• Αποκομιδή αποβλήτων τα οποία λόγω της σύνθεσης, του είδους ή της ποιότητας και της ποσότητάς τους ή επειδή παράγονται σε χώρους απρόσιτους και απομακρυσμένους, δεν καθιστούν με τις υπάρχουσες δυνατότητες εφικτή την πραγματοποίηση των εργασιών συλλογής και μεταφοράς. Στις περιπτώσεις αυτές, η συλλογή και μεταφορά των αποβλήτων γίνεται με ευθύνη και δαπάνες του κυρίου, νομέα ή κατόχου του χώρου απ' όπου προέρχονται τα απόβλητα με βάση τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις. Στις περιπτώσεις αυτές εντάσσεται και η περίπτωση των μεγάλων παραγωγών βιοαποβλήτων του άρθρου 18.
• Καθαρισμό αλσών, πάρκων, προαυλίων και πρασιών, που ανήκουν σε ιδιωτικούς ή άλλους δημόσιους φορείς, εκτός αν έχει αναλάβει με προγραμματική σύμβαση την υλοποίηση των εργασιών αυτών.
• Συλλογή και μεταφορά αποβλήτων που παράγουν ιδιωτικοί φορείς οι οποίοι πραγματοποιούν εκδηλώσεις ή μισθώνουν χώρους από φορείς οι οποίοι απαλλάσσονται της καταβολής ανταποδοτικών τελών. Ο Δήμος μπορεί, εφ' όσον διαπιστωθεί ότι oι φορείς αυτοί παρέχουν προς χρήση τα ακίνητα τους σε ιδιώτες υπόχρεους καταβολής τελών να βεβαιώνει τα ανταποδοτικά τέλη στους ενοικιαστές ή χρήστες του χώρου.
• Συλλογή και μεταφορά αποβλήτων εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων που προκύπτουν από οικοδομικές εργασίες ιδιωτικών ή δημόσιων φορέων, την ευθύνη για τη διαχείριση των οποίων έχει ο ανάδοχος του δημόσιου ή ιδιωτικού έργου ή ο κύριος αυτού εφόσον δεν έχει αναθέσει το έργο σε ανάδοχο.
• Συντήρηση και καθαρισμός του αποχετευτικού δικτύου όμβριων και ακαθάρτων της ΕΥΔΑΠ για τα οποία είναι αρμόδιοι η επιχείρηση αποχέτευσης, η Περιφέρεια και  το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
• Συντήρηση και καθαρισμός των φρεατίων ομβρίων υδάτων, για τα οποία είναι αρμόδιοι η επιχείρηση αποχέτευσης, η Περιφέρεια και το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
• Καθαρισμός σταθμών μέσων μαζικής μεταφοράς που βρίσκονται σε στεγασμένους ή περιφραγμένους χώρους οι οποίοι ανήκουν κατά κυριότητα, νομή ή κατοχή σε φορείς μέσων μαζικής μεταφοράς (ΟΑΣΑ, ΟΣΕ, Υπεραστικά Λεωφορεία, κτλ)
• Δεν εντάσσονται στις αρμοδιότητες του Δήμου τα εξής ρεύματα αποβλήτων:

• απόβλητα προερχόμενα από εξαγωγή, επεξεργασία και  αποθήκευση μεταλλευτικών πόρων,
• γεωργικά ή κτηνοτροφικά απόβλητα
• απόβλητα εκμετάλλευσης λατομείων.